Verenigingsdemocratie
hoofdartikel
Op 29 oktober 2021 werd het tweede deel van de 99e Jaarlijkse Algemene Ledenvergadering gehouden, in de kantine van onze ALO-vrienden. Een foto van deze bijeenkomst is opgenomen in de Leeuwenkrabbels van 8 november. In de zaal vijftien leden waaronder het voltallige bestuur. De voorzitter spreekt, via de microfoon, wat een beetje overdreven lijkt in dit kleine gezelschap.
Als ik naar de foto kijk schaam ik me een beetje: ik was één van de paar honderd afwezigen, en als oud-voorzitter weet ik hoe frustrerend het is als de leden, uit wier naam je toch het hele jaar aan de slag bent, het massaal af laten weten op het moment dat je verantwoording wilt afleggen over het gevoerde beleid.
Linda geeft in een artikel uitdrukking aan dat gevoel van frustratie, gesteund door het hele bestuur, zoals er nadrukkelijk onder staat. Ze doet ook een oproep aan de leden om ideeën te delen over hoe de JAV meer mensen kan trekken en werkelijk een platform voor vooruitkijken en verantwoorden kan worden. Misschien kan ik mijn afwezigheid goedmaken door hier een bijdrage aan te leveren.
Er zijn mensen die menen dat een lage opkomst helemaal geen probleem is. Kennelijk zijn er dan geen zaken waartegen men te hoop wenst te lopen. Die stelling werd ooit betrokken door Frits Bolkestein, toen hij afscheid nam als partijleider van de VVD aan het eind van de jaren negentig. Gevraagd naar wat hij vond van de lage opkomst bij de verkiezingen, zei hij zich daar helemaal geen zorgen over te maken. Hij zag het niet als een gebrek aan betrokkenheid, maar als teken van grote tevredenheid. Nog geen vier jaar later brak Pim Fortuyn door en bleek er een jarenlang sluimerende onvrede te kunnen worden blootgelegd en geëxploiteerd.
Ik denk dat het wel een zorg moet zijn voor bestuur en leden als de betrokkenheid van de leden bij de besluitvorming laag is. De club is van de leden, die uit hun midden mensen kiezen om namens hen de boel te leiden. Maar de verantwoordelijkheid voor de club blijft bij de leden. Achilles is een vereniging, geen sportschool waar je tegen betaling gebruik kunt maken van de faciliteiten. Maar hoewel de ledenvergadering het hoogste orgaan in de vereniging is, kun je dat heel moeilijk collectief op een verantwoordelijkheid aanspreken. Een beroep op de leden om te komen en verantwoordelijkheid te tonen, zal dan ook gedoemd zijn te falen. En ja, als er geen grote controversiële kwesties spelen, en er geen grote offers worden gevraagd, zal het moeite kosten de mensen te motiveren om een samenkomst bij te wonen die door velen als saai wordt beschouwd.
Ik zie een paar mogelijkheden. De eerste is om wat meer spektakel in de agenda te stoppen. Dat is wel erg lastig bij de verantwoordingsvergadering natuurlijk, tenzij je er als bestuur echt een puinhoop van gemaakt hebt, maar bij de voorjaarsvergadering, waar de plannen aan de orde komen moet dat kunnen. In het verleden was een substantiële verhoging van de bierprijs wel eens goed voor een volle zaal, uit het niet zo verre verleden herinneren velen zich nog wel de samensmelting met Ready als een publiekstrekker. Maar ja, je hebt als bestuur ook de opdracht om de club bij elkaar te houden, dat vergt ook behoedzaamheid in de plannenmakerij.
Je kunt ook proberen om de “saaie” vergadering te combineren met iets wat veel leden wel leuk vinden, zoals barbecues, feestjes. Is ook wel verschillende keren geprobeerd, met beperkt succes. Ik geloof er niet zo in, omdat het misschien het halen van het quorum (het benodigd aantal aanwezigen om de vergadering rechtsgeldig te laten zijn) wel makkelijker maakt, maar niet per se leidt tot een beter inhoudelijk gesprek.
De meest kansrijke manier om de betrokkenheid van de leden bij de besluitvorming te vergroten is misschien om het makkelijker te maken. De meeste mensen spreken helemaal niet graag in het openbaar, dus het woord voeren tijdens een algemene vergadering is voor velen niet een aantrekkelijke manier om te participeren. Toch wil je iedereen de kans geven om een bijdrage te leveren. Zeker sinds de coronacrisis is het aantal manieren waarop mensen digitaal keuzes kunnen maken, discussies kunnen voeren, standpunten uitwisselen, enorm gegroeid. Daar kun je gebruik van maken als bestuur door kwesties die nog niet helemaal in beton gegoten zijn, voor te leggen, niet één keer per jaar, maar als ze zich voordoen. Daarmee verhoog je het gevoel van betrokkenheid bij leden en je bestuurlijk draagvlak voor de besluiten. Dat instrument kun je ook gericht inzetten bij speciale categorieën als jeugdleden, trainers, vrijwilligers. Je geeft mensen meer zeggenschap, het is aan ieder individu om daar gebruik van te maken maar het verkleint zeker de afstand. De zaken waarvan blijkt dat er heel verschillend over gedacht wordt, lenen zich dan voor agendering op de ledenvergadering, die je natuurlijk ook hybride zou kunnen organiseren.
En bedenk dat Achilles heel veel actieve leden heeft, dus tel ook je zegeningen. De meeste van die leden willen graag iets doen, maar beschouwen vergaderen als een last. Maak het voor hen makkelijker, maar voorkom simplificering. Het peilen van meningen is goed maar voorkom ja/nee peilingen omdat die de neiging hebben om polariserend te werken. En daarvan hebben we in de samenleving in 2022 al wel meer dan genoeg…
Steven Broers
| Datum | 25-01-2022 11:00 |
|---|---|
| Tags | Hoofdartikel |